Kiedy dziecko idzie do szkoły, jest wypełnione ciekawością i nadzieją. Wyobraża sobie jak będą wyglądały lekcje, cieszy się z nowego tornistra. Mały uczeń myśli o tym, jak to będzie, a nie o tym jaki będę w szkole.
Niesamowite jest to, jak szybko dziecko zaczyna porównywać się z innymi oraz oceniać siebie. Dzieci błyskawicznie zaczynają orientować się kto jak radzi sobie w klasie. Mali uczniowie odbierają sygnały płynące ze szkolnego środowiska i tworzą nieświadome, wewnętrzne systemy przekonań na temat swoich zdolności, swojej ważności, przydatności itd. Te swoiste systemy dziecięcych przekonań nazywamy rolami, bądź maskami.
ROLE CHRONIĄCE
Bardzo schematycznie to ujmując – dziecko, które już na starcie dobrze radzi sobie w szkole, to dziecko, które z łatwością wykonuje polecenia, spełnia oczekiwania nauczyciela, a instrukcje są dla niego zrozumiałe. To dziecko, które sprawnie czyta i liczy. Robi postępy, za które otrzymuje pozytywne wzmocnienia, co zachęca je do systematycznej pracy. To dziecko, które nie wstrzymuje tempa pracy grupy. To dziecko, które sprawnie odwzorowuje materiał z tablicy wpisując go do zeszytu. Takie dziecko najczęściej znajduje się w roli „radzącego sobie w szkole”, „zdolnego”, „bezproblemowego dziecka”, „dobrego ucznia”. Te role można nazwać chroniącymi. Możliwość wejścia w nie, daje olbrzymie zyski: akceptację, pozytywne informacje zwrotne, uwagę, nagrody, podniesienie rangi w szkole i w domu, oraz wiele innych. Role chroniące są pożądane, gdyż przynoszą odprężenie i rodzicom, i nauczycielom. Traktowane są jako oczywista powinność dziecka. Niestety, nie wszystkie dzieci mogą grać te role.
TEN, KTÓRY SOBIE NIE RADZI
Poszukiwanie miejsca na zaistnienie, jest naturalną, wewnętrzną i nieświadomą potrzebą dzieci. Dziecięca wewnętrzna mądrość sprawia, że zawsze znajdą taką rolę, dzięki której będą zauważane przez panią w szkole, nawet jeżeli przyniesie im to pewien rodzaj cierpienia psychologicznego. Pani nie chwali mnie, że sobie dobrze radzę, ale często zwraca mi uwagę, troszczy się, kiedy się uderzę, lub martwi się, bo nikt w klasie mnie nie lubi. Możliwości jest naprawdę dużo. Kiedy jakieś zachowania przyniosą efekt, zachęca to dziecko, by je powtarzać. Tak rodzą się role. Może to być rola klasowego błazna, łobuza, dziecka niedbałego, tego, co się wycofuje, zamkniętego w sobie, takiego, co bezczelnie się odzywa, zalęknionego, biedactwa, chorowitego.
Czymś co popycha dzieci do wejścia w rolę jest lęk przed byciem niewidocznym, bezsilność i obniżające się poczucie własnej wartości, konfrontacja z tym, że nie są adekwatne do oczekiwań. Bycie „nikim” też może sprawić, że poczują się „kimś” w klasowej mozaice.
Skutki odgrywania takich ról, oprócz pozornych korzyści, są często bolesne i dla dziecka, i dla rodziny. Rodzice mówią, że czasem serce im pęka widząc, jak dziecko zmienia się i trudno im zrozumieć, że tak zdolne, „dobrze zapowiadające się” dziecko marnuje swój potencjał. Im wcześniej zauważymy tendencje dziecka do wchodzenia w pewne role, tym szybciej możemy zapobiec ich utrwalaniu się.
PROPOZYCJE DZIAŁAŃ, KTÓRE MOCĄ POMÓC DZIECKU POSZERZAĆ DOŚWIADCZENIA O NOWE POMYSŁY NA
ROLE:
Warto jest znaleźć nowe, kolejne, środowisko, w którym dziecko może wcielać się w inne role. Mogą to być zajęcia dodatkowe, gdzie zwraca się uwagę na pracę nad zasobami dziecka, gdzie mogą odnosić sukcesy, a ich wysiłek i talenty są doceniane.
Wsparciem może być też wyposażenie dziecka w techniki pracy umysłu, które mogą pomóc mu dobrze radzić sobie w szkole, takie jak techniki pamięciowe, szybkie czytanie itp.
Praca z samooceną i poczuciem własnej wartości również jest konieczna.
ZAOPIEKUJ SIĘ DZIECKIEM I ZADBAJ O TO, BY ROLE SIĘ NIE UTRWALIŁY, A DZIECKO NIE PRZYZWYCZAIŁO SIĘ DO NOSZENIA TEGO KOSTIUMU JAKO JEDYNEGO, KTÓRE MA.
Zapoznaj się z pełną treścią naszego biuletynu tutaj.
W dniach 9 oraz 16 września organizujemy DNI OTWARTE Akademii Nauki wraz z bezpłatnymi lekcjami pokazowymi.
To jedyny moment w roku, aby przetestować nasze zajęcia!
Zapisy na lekcje pokazowe 
https://www.akn.pl/dni-otwartych-drzwi-2023/
